Thema: Bouwen is de opdracht

"Overigens, vanaf de dag waarop de koning mij de opdracht heeft gegeven om landvoogd te zijn in het land Juda, vanaf het twintigste jaar tot het tweeëndertigste jaar van koning Arthahsasta, twaalf jaar, hebben ik en mijn broers het brood, bestemd voor de landvoogd, niet gegeten." (Nehemia 5:14)

Hoe geef je leiding? Je kunt die vraag natuurlijk beantwoorden vanuit het perspectief van leiderschap en communicatie, maar je kunt die vraag ook beantwoorden vanuit een heel ander perspectief. Nehemia wist wel heel duidelijk wat zijn plan was, maar Nehemia gaf ook leiding op een manier die op een andere manier opvalt. Van binnenuit lijkt het helemaal mis te gaan bij Nehemia en het volk. De machthebbers knijpen het volk uit en daardoor lijkt Nehemia te dweilen met de kraan open. De slaven die hij aan de ene kant vrij kreeg raakte hij aan de andere kant weer kwijt door de schulden die andere volksgenoten kregen. Degenen die genoeg hadden deelden dat niet met de anderen. Nehemia zelf leefde op een heel andere manier.

Je moet even kijken naar het begin van de herbouw van de muur dat Nehemia, na zijn nachtelijke inspectieroute, zijn visie deelt met de machthebbers. Hij is eigenlijk, door zijn leidinggevende rol, onderdeel geworden van die machthebbers. Hij is een van hen en werkt met hen samen. Juist bij die mensen, waar hij toen zijn visie mee deelde, gaat het nu mis. Zij zijn de oorzaak van de onrust binnen de Joodse gelederen. Dan vertelt Nehemia iets over zijn eigen manier van leven en daarmee laat hij zien hoe hij leiding geeft. Eerst kijkt hij terug op de periode dat hij in opdracht van de koning, landvoogd was. Het brood van de landvoogd at hij niet. Het was in die tijd zo dat de landvoogd belasting mocht heffen waardoor hij een zeer rijk leven kon creëren, maar dat heeft Nehemia niet gedaan. Hij heeft er voor gekozen om landvoogd te zijn, maar geen belasting van zijn eigen landgenoten te vragen. Hij bleef een van hen en deelde in de armoede. Hij maakte het leven van zijn volksgenoten niet zwaarder.

Dan nog iets. Tijdens de bouw van de muur is Nehemia niet bezig geweest met het verwerven van grondbezit. Hij was met zijn knechten een in de bouw van de muur. Ondanks zijn leidinggevende rol heeft hij geen gebruik gemaakt van zijn macht. Met andere woorden: In zijn rol als machthebber heeft hij niet gemanipuleerd, maar is helemaal een met hen geworden. Hij is niet als een directeur, die al lang zijn schaapjes op het droge had, gaan leidinggeven, waarbij hij misbruik maakte van zijn macht. Nog sterker, iedereen die aan zijn tafel at, liet hij mee-eten. Dat waren honderdvijftig mannen die mee-aten van zijn tafel, terwijl hij niemand ergens om vroeg. Hij deed nergens iets waarbij hij zichzelf boven zijn knechten verhief.

Ik begon met de vraag hoe je leiding geeft. Ik denk dat je de lijn in ene keer ook kunt doortrekken naar Jezus. Hoe gaf Hij leiding? Hij vroeg niets, Hij werd in alles zoals wij. Ook Paulus maakt duidelijk dat hij nergens zijn macht gebruikte. Dit betekent natuurlijk niet dat een arbeider zijn loon niet waard zou hoeven zijn. Het betekent niet dat iemand die leiding geeft hetzelfde zou moeten verdienen als iemand die de stenen haalt. Er mag echt wel verschil zijn in niveau en verantwoordelijkheid, vanaf die kant moet je het niet bekijken, maar je moet het bekijken vanuit de rol van macht. Hoe gebruik je je rol als machthebber, als leidinggevende? Misbruik je die rol ten koste van degenen die onder je zijn gesteld? Dat gebeurde dus wel in de tijd van Nehemia, maar Nehemia laat leiderschap zien wat zuiver is.

Ook in Gods Koninkrijk en in Zijn dienst is het helemaal niet vanzelfsprekend dat leiderschap zuiver is. Als dit aan de orde is, is uiteindelijk het werk voor God wel in gevaar. Nehemia haalt niemand het vel over zijn neus, hij is een met het volk. Natuurlijk zal hij mogelijkheden hebben gehad om die honderdvijftig mannen mee te laten eten, maar dat vroeg hij niet van hen die zelf niet overeind konden blijven. Ik geloof serieus dat dit een vorm van leiderschap is dat we echt serieus moeten nemen. Als dit misgaat, gaan er processen van macht, manipulatie en integriteit een rol spelen. Daar blijft Nehemia verre van en dat is een voorbeeld voor ons op de plaatsen waar we leiding mogen geven.

Gebed: Heer, bewaar mij voor misbruik van macht op de plaatsen waar U mij laat leidinggeven en laat mij zuiver en oprecht leidinggeven, zoals U het Zelf laat zien op aarde.