"Mijn zoon, luister naar de vermaning van je vader en veronachtzaam het onderricht van je moeder niet, want ze zijn een bevallige krans om je hoofd, en schakels van een ketting om je hals. Mijn zoon, als zondaars jou willen verleiden, bewillig er dan niet in." (Spreuken 1:8-10)
Kijk, dat vind ik nog eens wijze woorden, als vader. Zie je nu wel, kinderen moeten gewoon naar je luisteren. Dit is een gedachte die nogal breed leeft en waar ook soms flink misbruik van wordt gemaakt, tot misbruik toe. Dat is natuurlijk niet wat koning Salomo hier voor ogen heeft. Het gaat niet om een vorm van manipulatie, waarbij ouders een bepaalde druk gebruiken om voor elkaar te krijgen wat ze graag willen. Een echte vader kan vermaning geven, maar kan tegelijk ook de ruimte geven aan zijn zoon om een verkeerde keus te maken, zonder te gaan manipuleren.
In het extreemste geval gaat een vader dan zeggen: Zo zegt God dat het moet. Maar als we in dit soort termen komen, hebben we niet veel begrepen van de woorden van Salomo. De woorden van gisteren, dei hier voor staan horen er ook echt bij. De vermaning van vader en het onderricht van moeder gaan nooit overkomen op het moment dat de vreze van de Heer ontbreekt.
Vermaning en onderricht zijn hier bedoeld om wijsheid te vergroten. En om wijsheid te kunnen ontwikkelen was de vreze van de Heer nodig, zagen we gisteren al. En laat duidelijk zijn dat de vermaning van vader en het onderricht van moeder voortkomt uit ouders die het beste zoeken. Ik besef dat er ook echt ouders zijn die dit niet doen en die voor zichzelf leven of waar zoveel is fout gegaan, dat dit niet kan. En als een vader of een moeder geen vreze van de Heer kent, wordt vermaning en onderricht al snel iets dat ouders dan gaan gebruiken om hun zin te krijgen.
Maar waar dit goed functioneert, daar zijn deze woorden wel echt heel belangrijk. Als je vader dan iets zegt, is het ook echt belangrijk en als je moeder dan echt je iets wil leren dan doet het er ook echt toe. En wat dan de vermaning van vader is, dat is ook weer iets heel bekends. Vader wil immers niet dat zijn kinderen zich inlaten met zondaars. Maar wat is dit vaak ook een strijdpunt met kinderen die nergens kwaad in zien.
Wat gebeurt er als je als zoon of dochter luistert naar wijze raad van je ouders? Dat is als een krans om je hoofd. Dat is dus iets dat op overwinning lijkt te duiden. Wijsheid die groeit, helpt je om een overwinningsleven te leven. Het versiert je zelfs als je het je eigen maakt. En soms kan dat heel lastig zijn omdat je soms tegen beter weten in toch andere keuzes maakt. Misschien komen er nu wel wat dingen naar boven die je ouders ooit hebben gezegd vanuit deze goede intentie. Je moet dit altijd toetsen, maar dan kun je ineens woorden van vroeger helder krijgen waarvan je nu nog denkt: Ja, dit was zuivere en goede raad die mij wijs wil maken. Zelfs als je ouders als gestorven zijn, dat dit toch nog zo kan doorwerken.
Gebed: Vader, deze woorden zijn wel echt lastig, juist omdat er zoveel misgaat op het gebied van ouders en kinderen, maar waar het functioneert zoals U wilt, daar zult U het zegenen.
