Thema: Gelukkig met de psalmen
“Welzalig de man die niet wandelt in de raad van de goddelozen, die niet staat op de weg van de zondaars, die niet zit op de zetel van de spotters, maar die zijn vreugde vindt in de wet van de HEERE en Zijn wet dag en nacht overdenkt.” (Psalm 1:1 en 2, HSV)
“Gelukkig de mens die niet meegaat met wie kwaad doen, die de weg van zondaars niet betreedt, bij spotters niet aan tafel zit, maar vreugde vindt in de wet van de HEER en zich verdiept in zijn wet, dag en nacht.” (Psalm 1:1 en 2, NBV21)
Aan het begin van deze serie zou ik je kunnen vragen of je gelukkig bent met de psalmen. Dan is het een beetje afhankelijk in welke hoek van de kerk dat jij je bevindt. Als je in de wat behoudendere hoek van de kerk zit, en je zingt elke zondag de psalmen, dan zou het kunnen zijn dat de psalmen je bijzonder raken. Zing je de psalmen nooit, eenvoudigweg omdat je in een gemeente zit met allerlei verschillende liederen, dan zeggen de psalmen je misschien niet heel veel. Dan zou je bij deze titel ook nog het gevoel kunnen krijgen dat ik je in de richting van de psalmen zou willen duwen omdat je daar dan echt gelukkig van zou worden. Als je mij een beetje kent, weet je dat je daar niet heel bang voor hoeft te zijn. We gaan in deze serie namelijk iets heel anders met de psalmen doen.
Meer dan 25 keer komt in de psalmen namelijk het woord ‘gelukkig’ voor. Tenminste, als je in een aantal vertalingen kijkt. De HSV vertaalt het woord met ‘welzalig’, terwijl de nieuwe NBV21 vertaalt met ‘gelukkig’. Ga je nog wat verder terug in de tijd en je kijkt naar de oude Statenvertaling dan kom je het woord ‘welgelukzalig’ tegen. Dat laatste is niet een woord dat wij nog gebruiken, maar dat is ‘welzalig’ ook niet, terwijl het woord ‘gelukkig’ eigenlijk weer te oppervlakkig is. Misschien is de beste vertaling wel iets in de zin van ‘rijk gezegend’. Het woord zalig heeft te maken met de hoogste vorm van geluk en dit woord gaat eigenlijk nog een stap hoger. Rond de teksten in de psalmen waarin we dit woord tegenkomen gaan we in de serie ‘Gelukkig met de psalmen’ nadenken.
Het begint gelijk al bij de eerste psalm. Het eerste vers van het psalmboek in de Bijbel begint met ‘gelukkig’ of ‘welzalig’. En als je de psalmen doorleest zijn er dus meer dan 25 manieren of momenten waardoor of waarbij je rijk gezegend bent. OF anders gezegd: waar je de hoogste vorm van geluk kunt vinden. Wij denken dat dit vaak te maken heeft met de hemel, maar zo kijken de psalmdichters er niet naar.
De eerste psalm is eigenlijk een introductie op de psalmen en de dichter is onbekend. Je zou aan het begin van deze serie de vraag kunnen stellen: “Wat maakt jou nu echt gelukkig”? De eerste psalmen doet met deze vraag twee dingen: Hij vertelt waardoor je dit geluk zult missen en hoe je dit geluk kunt krijgen. En dan blijkt dat deze psalm telkens uit twee kanten bestaat en in zinnen ongeveer gelijk zijn. Vers 1 vertelt je dat je niet gelukkig zult worden als je met goddelozen omgaat. Er staat niet dat het niet zou mogen, maar het advies is wel duidelijk. Als je met hen op weg gaat, dan blijft er niet veel meer dan kaf over, zoals we in het 4e vers lezen. En de aller hopelooste situatie is dat je in Gods gericht niet overeind zult blijven. Leef dus niet als een goddeloze, want die weg vergaat.
Misschien is deze negatieve kant van de psalm wel de bekendste. Het liedje zingt namelijk ook in eerste instantie de negatieve kant: “Welzalig de man die niet wandelt…”. Eigenlijk benadrukt de psalmdichter de andere kant in ongeveer niet zoveel woorden als de negatieve woorden. Je wordt namelijk niet gelukkig door de slechte dingen niet te doen. Je kunt niet zeggen dat je gelukkig bent als je niet met goddelozen omgaat, alsof er een soort niemandsland zou zijn. De psalm benadrukt juist wat je wel moet doen: Je vreugde vinden in de wet van de HEER. Denk dan niet gelijk aan een wettisch leven, maar veel meer aan de wil van je Vader in de hemel. Het Vaderhart van God dat jou vertelt wat het beste is, als jij je daarin verheugt, dan ben je niet als kaf, maar als een boom aan het water die vrucht draagt. En dan zal alles uiteindelijk lukken en blijf je staande in Gods gericht en zal de HEER altijd met je zijn omdat Hij jouw weg kent. Zo begint het geluk met de psalmen.
Gebed: Heer, ik dank U dat U door de psalmen heen mij gelukkig wilt maken.