"Vergeld niemand kwaad met kwaad." (Romeinen 12:17)
Is de kerk, de gemeente van Jezus, nu echt een veilige plek? Nee, als je alle berichten in het nieuws leest. En inderdaad er gaan ook in de kerk dingen fout, soms ook goed fout. De vraag is hoe je daar dan mee omgaat als gemeenschap. Eigenlijk is dit misschien wel het allermoeilijkste dat er is, binnen de kerk. Onze menselijke reactie is namelijk dat we als er iets fout gaat, de ander daar direct op af te rekenen. En het is maar de vraag of dat de rol mag zijn als kerk van Jezus. Is de kerk de plaats waar mensen na belijden van zonden echt opnieuw mogen beginnen? En ik weet het, als je dit zegt begeef je je op heel glad ijs, omdat je direct de gedachte kan krijgen dat alles goed wordt gepraat. Dat maakt in onze tijd dit thema heel erg moeilijk, zeker omdat er gelijk in extreme dingen wordt gedacht.
Paulus zegt dat we geen kwaad met kwaad mogen vergelden, we geen wraak mogen nemen, maar wel ruimte moeten laten voor toorn. Wraak is datgene wat de straf moet zijn op het kwaad van de ander. Dat is niet toegestaan, zegt Paulus. Dat komt God toe en dat werkt hij uit onder het thema van de overheid als Gods dienares, de uitvoeringsinstantie van Gods wraak op aarde. Binnen de kerk moet er ruimte zijn om opnieuw te kunnen beginnen als mens. Absoluut niet om fouten goed te praten, maar wel omdat er bij God genade is en we uiteindelijk allemaal van genade moeten leven. Wraak is iets van intense boosheid en haat waar wij de controle over kwijt zijn omdat de wraak die God toekomt alleen beheersbaar blijft als God met Zijn karakter wraak oefent. En dat betekent dat de wraak van God bij de gelovige in de eerste plaats op Jezus is terecht gekomen zodat er genade is om opnieuw te mogen beginnen. En anders zal God erop terugkomen als er geen geloof is.
Toorn is boosheid die er wel mag zijn. Het kan niet zo zijn dat er kwaad gebeurd, maar dat we zeggen: Laat maar! Dat is al veel te veel gebeurt. De boosheid maakt dat er ruimte moet zijn om op te staan tegen het kwaad en het te stoppen. Maar niet uit wraak, want daarmee wil je kapotmaken. Uit liefde voor het behoud van de ander mag er boosheid zijn, omdat je de ander als broeder of zuster wil redden. Daarnaast wil Paulus dat we, voor zover mogelijk is in vrede met alle mensen leven. Ook dit heeft te maken met het karakter van genade. Zonde moet wel degelijk stoppen en beleden worden, maar in de kerk moet ook iets van van loslaten en iets van de liefde zichtbaar worden waarmee Jezus Zijn vijanden liefhad.
En al schrijvend merk ik hoe ongelofelijk moeilijk dit is. Het voelt bijna als onrechtvaardig, het is toch logisch dat je kwaad met kwaad wil vergelden. En dan nog niet eens een moord voor een moord. Wat wil Paulus met deze stevige stellingname nu bereiken? Uiteindelijk gaat het over het karakter van Jezus dat zichtbaar moet zijn in de kerk. Dat is compleet tegen elke aardse vorm in en daarom is het zo moeilijk. Jezus liet zonde echt zonde zijn, Hij confronteerde wel degelijk, maar Hij kwam ook tot uitspraken als "ga heen en zondig niet meer" En weet je, dit gaat serieus in tegen onze gevoelens. Iets van dat je iemand met kindermisbruik gewoon welkom zou moeten heten en net moet doen of er niets is gebeurd. Maar dat is niet wat Paulus bedoelt. Het is geen in stand houden van een situatie. Hij wil niet dat wij het oordeel uitvoeren omdat de gemeente een plek moet zijn zonder wraak. We denken al snel in de grootste zonden die je kunt bedenken en het onrecht dat je dan in stand zou houden, maar het gaat over een houding ten opzichte het kwaad en degene die het doet. Blijven we hangen in het oordeel, of geven we ook ruimte voor bekering. En wil je echt loskomen van het kwaad en de ander omdat je het oordeel daar laat waar het moet zijn.
En als je het woord 'oordelen' noemt, dan zitten we als gelovigen op een heel lastig thema, omdat wij heel snel oordelen hebben, maar daar wil Paulus ons juist uithouden, zodat als er bijvoorbeeld een alcoholist binnenkomt, we niet gelijk oordelend invullen wat er aan de hand is, maar eerst in liefde ontvangen. Dan zoek je vrede met alle mensen. En worstelen met dit thema? Ja, echt wel. En tegelijk verlangen dat de kerk een plek zal zijn waar iedereen durft te komen.
Gebed: Heer, wat een ingewikkelde situaties kan dit over gaan. Misschien mensen die pijn zijn gedaan en hier menselijk eigenlijk niet uitkomen. Heer, genees en herstel, neem wraak weg, laat Uw liefde voelbaar zijn.