"Wie wijs is, zal horen en inzicht vermeerderen, en wie verstandig is, zal wijze raad verwerven om een spreuk en een spreekwoord te begrijpen, woorden van wijzen en hun raadsels. De vreze des HEEREN is het beginsel van de kennis, dwazen verachten wijsheid en vermaning." (Spreuken 1:5-7)
De tweede openingszin van het boek Spreuken moet je niet lezen als je last van afwijzing in je leven hebt, zou je bijna zeggen. Je kunt de conclusie trekken dat als je inzicht vermeerdert, dat je wijs bent. Doe je van alles, maar lukt het niet om je inzicht te vergroten, dan zou je niet wijs zijn. Het kost echt niet veel moeite om deze conclusie te trekken op basis van het vijfde vers. Verstandigheid en wijsheid zijn duidelijk, belangrijke begrippen bij Salomo.
En hoeveel mensen kom je tegen die gewoon echt niet kunnen begrijpen wat bepaalde woordspelingen betekenen of deze niet eens opmerken. Misschien bedenk jij ook zelf wel eens dat je niet zo erg wijs bent, want er zijn altijd anderen die het sneller begrijpen en eerder dingen doorzien, dan jij. En je zou er soms helemaal moedeloos van worden. Overigens kan het andersom ook best laastig zijn als je heel snel denkt en een bepaalde wijsheid hebt, maar je omgeving kan je gewoon niet bijhouden.
Toch is dat niet waar het om gaat. Wijsheid en kennis hebben alles met elkaar te maken. Dwazen hebben niets met wijsheid en kennis. Dat woord 'dwazen' is een sterk negatief woord. Waarschijnlijk gaat het om mensen die maar wat roepen en vooral niet naar iemand luisteren die wijze woorden spreekt. Maar uiteindelijk zijn het ook niet de wijze woorden en het inzicht van de ander dat de basis legt voor wijsheid. Iedereen kan groeien in wijsheid, zelfs mensen die minder begaafd zijn. Wijsheid heeft namelijk totaal niets met verstand te maken en met IQ, maar het heeft te maken met de basis van wijsheid, kennis. En kennis is niet iets dat je kunt leren, maar dat ontvang je.
Wijsheid kan pas echt wortelen op het moment dat er een goed fundament voor ligt. Het begin van de kennis is de vreze van de Heer! Als dat er is, dan kan wijsheid echt wortelen. Je kunt dus niet zeggen: "Zo ben ik nu eenmaal en ik heb niet meer verstand". Als je niet groeit in wijsheid, moet je je afvragen hoe het zit met de vreze van de Heer. En dat gaat natuurlijk niet om iets angstigs, maar de vreze van de Heer is aan de ene kant ontzag voor de Heer, maar aan de andere kant ook je liefde tot Hem en je relatie met Hem. Hoe meer je groeit in je omgang met God, hoe meer wijsheid ook zal groeien.
Zeg dus nooit dat je dom bent en dat God daarom je niet wijs kan maken, dat is een leugen die echt niet klopt. Het begin van wijsheid en van kennis is de vreze van de Heer! Daar ligt de oorzaak als wijsheid niet verder ontwikkelt. Ik kom minder begaafde mensen tegen met een wijsheid die je soms verbaasd. Soms wel heel kinderlijk, maar wel echt Goddelijke wijsheid. Inzichten in situaties waarvan je denkt: Hoe kan iemand zoveel inzicht hebben, terwijl zoveel andere dingen niet lukken? Heel eenvoudig: Hoe kinderlijker, hoe meer geloofsvertrouwen en hoe meer afhankelijk en daardoor kan wijsheid groeien.
Gebed: Heer, ik wil op dit moment de leugen in mijn leven verbreken en er afstand van doen dat ik dom zou zijn en dat ik daarom niet wijs kan zijn of kan worden. Ik wil mij richten op U en op mijn relatie met U, zodat wijsheid in mijn leven kan groeien en Uw Geest door mij heen kan werken.