"En Hij begon tot het volk deze gelijkenis te zeggen: Iemand plantte een wijngaard en verhuurde die aan landbouwers en ging een tijd lang naar het buitenland. En toen het tijd was, stuurde hij een slaaf naar de landbouwers, opdat zij hem een deel van de opbrengst van de wijngaard zouden geven. De landbouwers echter sloegen hem en stuurden hem met lege handen weg." (Lukas 20:9 en 10)
Wijngaarden zijn in de tijd van de Bijbel belangrijke bronnen van inkomsten geweest. Ze komen dan ook regelmatig voor in de verhalen van Jezus, maar ze komen als beeld ook regelmatig voor in de Bijbel. Opmerkelijk dat Jezus meerdere gelijkenissen vertelt over wijngaarden. Het zal er ook alles mee te maken hebben gehad dat Jezus, terwijl Hij rondtrok door het land, telkens de beelden voor Zich zag en op basis van die beelden een verhaal vertelde, waarmee Hij meer wilde zeggen dan alleen het verhaal.
De gelijkenis van de slechte landbouwers zou je, als je oppervlakkig leest, kunnen betrekken op recht en gerechtigheid. Als ondergeschikte mag je niet het bezit van je baas nemen. Dat is eigenlijk wat er oppervlakkig gebeurt in deze gelijkenis. Er was een man die een wijngaard had gepland, maar zelf naar het buitenland ging en daarom zijn wijngaard in beheer liet bij landbouwers die tijdelijk de wijngaard huurden. Waarschijnlijk werden er dan afspraken gemaakt over de opbrengt en tegen de tijd dat de druivenoogst een feit werd, stuurde deze man een slaaf naar de wijngaard om zijn deel van de opbrengst te halen. Maar als hij dan komt, dan krijgt die slaaf alleen klappen en willen de huurders alles voor zichzelf houden. En duidelijk verhaal om het moraal in die tijd aan de orde te stellen, zou je zeggen. Dit doe je gewoonweg niet. Dit kan niet bestaan en zeker niet in de ogen van Jezus.
Maar een rechtgeaarde Jood wist beter en die besefte dat Jezus met deze gelijkenis veel meer zei. En zeker de Schriftgeleerden begrepen direct dat Jezus iets heel anders wilde vertellen. In het boek van de profeet Jesaja gaat het namelijk ook over een wijngaard. Die wordt daar vergeleken met het volk Israël en die wijngaard daar ging van alles mis. En uiteindelijk zijn dan de woorden van de HEER: "Hij verwachte goed bestuur, maar zie, het werd bloedbestuur, gerechtigheid, maar zie, het werd geschreeuw."
Israël, de wijngaard van God Zelf, waar God goede arbeiders in wilde laten arbeiden zodat het goed bestuurd zou worden, is verworden tot een wijngaard waar bloedbestuur plaats vond. Onrecht en onzuiverheid, eigenzinnig beheer en zelfs bloed werd niet geschuwd. En als Jezus dan deze gelijkenis gaat vertellen, dan staan zeker de Schriftgeleerden direct op scherp.
En uiteindelijk mogen we ook de lijn naar de kerk van nu best wel trekken. Niet dat wij in plaats van Israël zijn gekomen, maar uiteindelijk is de wijngaard ook inclusief de heidenvolken in inge-ent zijn in Israël. En op dit moment leen wij ergens aan het einde van de gelijkenis, nadat ook de Zoon als gekomen is. Hoe dan ook is voor ons ook de vraag hoe wij met de wijngaard van God omgaan? Die vraag nemen we de komende dagen mee als we verder kijken naar deze gelijkenis.
Gebed: Heer, Uw wijngaard, Uw kerk en Uw volk, daar bent U zuinig op, daar wilt U goed beheer in zien. Laat mij altijd trouw zijn voor Uw werk.